داروی ناباروری مردان | مؤثرترین داروها برای تقویت اسپرم و باروری

ناباروری مردان یکی از مشکلات شایع در زوج‌هاست که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. خوشبختانه، در بسیاری از موارد با استفاده از داروهای ناباروری مردان می‌توان کیفیت و تعداد اسپرم را بهبود داد و شانس بارداری را افزایش داد. انتخاب دارو باید بر اساس علت ناباروری و توسط فوق تخصص آندرولوژی انجام شود. در ادامه با علت‌ها، عوامل خطر، روش‌های تشخیص و انواع داروهای ناباروری مردان آشنا می‌شوید.

علت‌ ناباروری مردان

ناباروری مردان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• کاهش تعداد یا کیفیت اسپرم‌ها
• اختلال در شکل (مورفولوژی) اسپرم
• مشکلات هورمونی در غده‌ی هیپوفیز یا بیضه‌ها
• اختلال در انزال یا عدم خروج اسپرم از بدن
• انسداد مجاری منی یا آسیب‌های فیزیکی
• ناهنجاری‌های ژنتیکی و کروموزومی
• بیماری‌های عفونی یا التهابی دستگاه تناسلی مانند آزواسپرمی

گاهی نیز علت دقیق مشخص نمی‌شود و ناباروری به‌صورت «ایدیوپاتیک» (بدون علت مشخص) شناخته می‌شود.

عوامل خطر ناباروری مردان

برخی از فاکتورها احتمال بروز ناباروری را افزایش می‌دهند:

• مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر
• قرار گرفتن در معرض گرما و اشعه
• مواجهه با فلزات سنگین مانند سرب
• چاقی مفرط و کم‌تحرکی
• ابتلا به بیماری‌های مزمن مثل دیابت یا تیروئید
• ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند اوریون یا عفونت‌های جنسی

اصلاح این عوامل، نخستین گام در درمان ناباروری است.

تشخیص ناباروری مردان

برای تشخیص دقیق علت ناباروری، مراحل زیر انجام می‌شود:

• معاینه فیزیکی: بررسی بیضه‌ها، رگ‌ها، و نشانه‌های واریکوسل یا ناهنجاری ساختاری.
• آزمایش ناباروری مردان : شامل آزمایش مایع منی برای ارزیابی تعداد، تحرک و شکل اسپرم.
• آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون‌های تستوسترون، FSH و LH.
• سونوگرافی یا MRI: در صورت شک به انسداد مجاری منی یا وجود توده.
• نمونه‌برداری از بیضه: برای بررسی تولید اسپرم در موارد خاص مانند آزواسپرمی.

در مواردی نیز بررسی ژنتیکی و کروموزومی انجام می‌شود تا علت‌های ارثی مشخص گردد.

انواع داروهای ناباروری مردان

داروهای ناباروری مردان معمولاً برای اصلاح تعادل هورمونی، بهبود کیفیت اسپرم، یا رفع عفونت‌های دستگاه تناسلی تجویز می‌شوند. این داروها در دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

قرص ناباروری مردان و آمپول درمان ناباروری مردان.

قرص ناباروری مردان

قرص‌ها یکی از پرکاربردترین داروهای ناباروری هستند و با تنظیم سطح هورمون‌ها، تقویت اسپرم و افزایش میل جنسی به درمان کمک می‌کنند.

کلومیفن سیترات (Clomiphene Citrate):

این دارو با تحریک غده هیپوفیز، ترشح هورمون‌های FSH و LH را افزایش می‌دهد و باعث بهبود تولید اسپرم و تستوسترون می‌شود. در برخی موارد موجب بهبود عملکرد در درمان اختلال نعوظ نیز می‌گردد.

آناستروزول (آریمیدکس):

مردانی که سطح استروژن بالایی دارند، معمولاً از این دارو استفاده می‌کنند. آناستروزول با کاهش استروژن و افزایش تستوسترون، کیفیت اسپرم را افزایش می‌دهد.

قرص لتروزول برای مردان:

این دارو با افزایش سطح تستوسترون در بدن، تعداد اسپرم را بیشتر کرده و به عنوان بهترین قرص برای ناباروری مردان شناخته می‌شود.

بروموکریپتین:

باعث کاهش ترشح پرولاکتین می‌شود که در برخی مردان مانع تولید تستوسترون و اسپرم طبیعی است.

ایمی‌پرامین:

برای درمان انزال برگشتی به کار می‌رود. این دارو با اصلاح عملکرد عضلات مثانه، مسیر طبیعی خروج اسپرم را بازمی‌گرداند.

ال-کارنیتین و کوآنزیم Q10:

دو مکمل مهم برای افزایش انرژی سلولی، کاهش آسیب اکسیداتیو و بهبود تحرک اسپرم هستند. به همین دلیل از آن‌ها به عنوان داروی بهبود مورفولوژی اسپرم نیز یاد می‌شود.

سلنیوم و اسید فولیک:

برای تقویت ساختار و شکل اسپرم‌ها بسیار مؤثرند. معمولاً در مردانی تجویز می‌شوند که شکل اسپرم آن‌ها غیرطبیعی است.

داروهای آنتی‌بیوتیک و ضدقارچ:

در درمان عفونت‌های باکتریایی یا قارچی دستگاه تناسلی مؤثرند و در صورت وجود التهاب یا عفونت مزمن، روند درمان را تسهیل می‌کنند.

به نقل از وبسایت pmc.ncbi.nlm.nih.gov :
Letrozole, an aromatase inhibitor, may be used successfully to enhance sperm characteristics in infertile males with low serum T/E2, allowing for the possibility of fertility in men with oligospermia following therapy.
ترجمه فارسی :
لتروزول که یک مهارکننده آنزیم آروماتاز است، می‌تواند با موفقیت برای بهبود ویژگی‌های اسپرم در مردان نابارور با سطح پایین تستوسترون به استرادیول (T/E2) استفاده شود و پس از درمان، امکان باروری را در مردان مبتلا به الیگواسپرمی (تعداد کم اسپرم) فراهم کند.

آمپول درمان ناباروری مردان

آمپول‌ها معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که درمان خوراکی تأثیر کافی نداشته باشد یا سطح هورمون‌ها بسیار پایین باشد.

گنادوتروپین‌ها (HCG و HMG):

آمپول‌های مؤثر برای تحریک بیضه‌ها جهت تولید اسپرم و تستوسترون. مصرف ترکیبی آن‌ها معمولاً در مردان دارای کمبود شدید اسپرم مؤثر است.

آمپول FSH:

باعث تحریک رشد فولیکولی در بیضه‌ها شده و به افزایش تعداد اسپرم کمک می‌کند.

آمپول تستوسترون:

برای تنظیم سطح هورمون مردانه در بدن تجویز می‌شود، ولی مصرف خودسرانه آن ممکن است تولید طبیعی اسپرم را کاهش دهد.

آمپول درمان ناباروری مردان ترکیبی:

در برخی بیماران برای اصلاح کامل محور هورمونی، ترکیب چند هورمون با دوز مشخص استفاده می‌شود.

عملکرد داروهای باروری در مردان

داروهای ناباروری مردان به روش‌های مختلفی اثر می‌گذارند:

• تحریک تولید هورمون‌ها: افزایش ترشح FSH، LH و تستوسترون برای بهبود عملکرد بیضه‌ها.
• بهبود کیفیت اسپرم‌ها: داروها و مکمل‌ها باعث افزایش تحرک و کاهش آسیب DNA اسپرم می‌شوند.
• تنظیم قند خون و گردش خون: برخی داروها با کنترل متابولیسم و بهبود جریان خون ناحیه تناسلی، عملکرد باروری را افزایش می‌دهند.
• افزایش میل جنسی: داروهای باروری معمولاً سطح انرژی و تمایل جنسی را تقویت می‌کنند.

انتخاب داروی ناباروری مردان را به فوق تخصص ناباروری بسپارید

انتخاب نوع داروی ناباروری مردان باید پس از بررسی دقیق وضعیت هورمونی و انجام آزمایش ناباروری مردان انجام شود. فوق تخصص آندرولوژی با بررسی دقیق نتایج آزمایش‌ها، بهترین گزینه درمانی را پیشنهاد می‌دهد. در بعضی موارد نیز ممکن است نیاز به جراحی میکروسکوپیک واریکوسل یا درمان‌های ترکیبی مانند IVF یا ICSI باشد.مصرف خودسرانه این داروها ممکن است موجب تضعیف عملکرد طبیعی بیضه و کاهش کیفیت اسپرم شود. بنابراین همیشه با نظر پزشک اقدام کنید.

• درمان ناباروری مردان با استخراج اسپرم از بیضه یا تسه (TESE)
  تاریخ انتشار : 1400-12-03تاریخ بروز رسانی : 1404-03-20


• آیا عدم نعوظ می تواند موجب ناباروری شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-07-22تاریخ بروز رسانی : 1403-04-16


• ناباروری با سموم و آفت کش ها
  تاریخ انتشار : 1399-04-16تاریخ بروز رسانی : 1404-03-11


• بررسی مهمترین علل ناباروری مردان توسط فوق تخصص آندرولوژی
  تاریخ انتشار : 1399-11-10تاریخ بروز رسانی : 1404-08-15


• صفر بودن تعداد اسپرم یا آزواسپرمی
  تاریخ انتشار : 1392-05-24تاریخ بروز رسانی : 1403-10-02